تاریخچه و قدمت نان
- دسامبر 1, 2019
تاریخچه و قدمت نان
تاریخچه نان به اواخر عصر حجر برمیگردد درآن زمان بود که نخستین بار دانه غلات را با آب مخلوط میکردند و سپس خمیر به دست آمده را میپختند.شواهد باستان شناسان،قدمت نان را به عصر نوسنگی نسبت میدهند. در این عصر نان را روی سنگ های داغ زیر آفتاب درست میکردند. بر اساس این کشفیات نان 12000 سال قبل در نواحی مختلف دنیا غذای اصلی روزانه مردم بوده است.
در دوره نوسنگی هم احتمالا نان را از دانه های ساییده شده مخلوط با آب تهیه میکردند و آن را روی سنگ های داغ در زیر خاکستر میپختند. این نان ها بر خلاف نان های امروزی شکلی ابتدایی از نان بدون مخمر بود که به شکل ورقه هایی در می‌آمد و از ترکیب آب و آرد تهیه میشد.
به مرور زمان،نان‌هایی تهیه شد که در تهیه آنها از مخمر استفاده میکردند. برای مثال، در حدود 9000 سال پیش کشاورزان سومری در درهای حاصل خیز مسوپوتامیا برای تهیه نان گندم از مخمرهایی استفاده میکردند که به طور طبیعی از ترکیب غلات خرد شده خام با آب تهیه میشدند. آنها با توجه به دانشی که در مورد تخمیر با مخمرهای وحشی به دست آورده بودند، این مخمرها را تهیه میکردند.
خمیرهایی که آنها درست میکردند، ترش بود و قرص‌های سنگینی از نان با بافت زبر و خشن از آنها به دست می‌آمد.تهیه چنین نان‌هایی که با کمک خمیر ترش یا خمیر مایه صورت میپذیرد، هنوز هم در آسیای میانه و بخش‌هایی از خاورمیانه وجود دارد و یکی از نمونه های آن سنگک ایرانی است.
نان در ترکیب غذایی مردم سراسر دنیا و به خصوص مردم ایران جایگاه ویژه‌ای دارد و در حال حاظر پر مصرف‌ترین محصول غذایی است که از انواع غلات تهیه میشود. نان یکی از قدیمی ترین غذاهایی است که بشر آن را تهیه کرده است. بشر وقتی خواست نان و آرد تهیه کند، به روش مسطح آن را تولید کرد. در نان های اولیه، تخمیری صورت نمیگرفت. بعدها انسان متوجه شد که نان به طور تصادفی کشف شده است ماجرا به این صورت بود که خمیر شل وروان به طور اتفاقی روی قطه سنگی در معرض آفتاب و هوا قرار گرفت و خشک شد.
اولین اقوامی که از خمیر ترش استفاده کردند
مصریان قدم از اولین اقوامی بودند که استفاده از خمیر ترش در تولید نان را فراگرفتند. واژه نان برگرفته از زبان پهلوی است و به معنای قطعه‌ای از آرد خمیر است که روی آتش پخته شود. نان یکی از قدیمی‌ترین غذاهایی است که از چندین هزار سال پیش بشر با آن آشنا بوده است. نان بعنوان اصلی‌ترین تکمیل کننده وعده غذایی در ایران و جهان، نقش مهمی در جامعه داشته است.
این نقش به قدر حیاتی است که همیشه کیفیت و کمیت تولید این کالا برای جوامع مختلف در دوره‌های تاریخی و هم اکنون بسیار مهم بوده است. صنف نانوایی از دید صنعتگران نیز پنهان نمانده است و از این رو نان‌های متنوع تری تولید و به بازار عرضه شده است.
تاثیر خمیر مایه یا خمیر ترش در نان
اگر خمیر مایه یا خمیر ترش به آن اضافه شود، کیفیت و طعم آن بهتر می شود. در دوران یونان باستان، تهیه نان یکی از مهم‌ترین قسمت‌های آشپزی محسوب می شد که البته چون در مراسم مذهبی استفاده می شد، اهمیت معنوی نیز داشت.
نان سفید سالم تر است یا نان تیره؟
نخستین کوره بسته برای پخت غذاها از جمله نان را هم به احتمال زیاد یونانی‌ها ساختند. در تاریخ اروپا، حداقل از هزاره پیش از میلاد مسیح، نان غذای اصلی بود.
از سال 1912 میلادی نیز نان‌های ورقه شده تهیه شدند. البته، ابتدا هیچکس از این نوع نان‌ها استقبال نمی کرد، چون تصور می کردند که این نوع نان زود بیات می شود، اما از سال 1928 میلادی نان‌ها را برش می زدند و سپس بسته بندی می کردند. این ابتکار مورد استقبال مردم قرار گرفت.
سالیان زیادی مردم ثروتمند از نان‌های سفید و مردم فقیر از نان‌های تیره استفاده میکردند. در قدیم، نان سفید، نان مرغوب محسوب میشد و چون گران‌تر بود فقط ثروتمندان قادر به خرید آن بودند، اما از قرن بیستم این تصور عوض شد. چون به لحاظ علمی مشخص شد که نان‌های تیره دارای مواد مغذی هستند و ارزش غذایی بیشتری دارند.
